Yetişkin dönemde kişinin beklentisi, olabildiğince keyifli ve doyurucu deneyimlere sahip olabilmektir. Hayatına eş bulmak, evlenmek, aile olmak, ailenin refahı ve huzuru için çabalamak, çocuk sahibi olmaya karar vermek ve ardı sıra gelen yeni deneyimler, yetişkinlerin maceralarıdır. Fakat her zaman, her macera beklendiği gibi gitmeyebilir. Aynı yolda, beraber ilerlemeye karar veren iki insan, süreç içerisinde anlaşmazlıklar yaşayabilir ve birbirlerine duydukları sevgi bağını yitirebilir. Bu sebeple yollarını ayırmaya karar verebilir.
Boşanma, hayat boyu süreceği temennisiyle karı-koca olabilmek adına verilmiş sözlerin sona ermesini ifade eder. Boşanma ardından kadın ve erkek açısından yollar tamamen ayrılsa da, eş zamanlı ‘anne’ ve ‘baba’ rollerine de sahip yetişkinler için süreç farklılaşmaktadır. Çocuk sahibi olmuş ebeveynler için boşanma süreci ve sonrası görece daha sancılı bir süreç haline gelmektedir.
Boşanan anne ve babaya oldukça önemli görevler düşmekte
Yapılan araştırmalar gösteriyor ki, çocuklar için aile olmak ve ne olursa olsun aile kalmak önemlidir, beraberliğin sonlanmasından haz etmezler. Bu sebeple boşanmanın çocuklar için travmatik etkilerinin olma olasılığı vardır. ‘Olasılık’ ifadesinin bir sebebi; boşanma sürecinin (öncesi ve sonrası) kalitesidir. Sürecin sağlıklı ilerleyebilmesi için anne ve babaya oldukça önemli görevler düşmektedir.
Çocuklara bilgi vermek
Boşanma kararı alan yetişkinlerin çocuklarına karar hakkında kendilerini olabildiğince rahat ve güçlü hissettiklerinde, dürüst ve şefkatli olmaya özen göstererek önceden bilgi vermeleri gerekir. Bu çocuklarının kararı duyduğunda yaşayabileceği şok tepkisini hafifletebilmenin ilk adımıdır. Anne-babalar yeterince hazır olduklarını düşündüklerinde, mümkünse ikisi birlikteyken, kimseyi suçlamadan, rencide edici kelimeler kullanmadan, tartışmadan ortak karar aldıklarını ve bu kararın ona olan sevgi ve yakınlıklarıyla ilgisi olmadığını belirtecek bir açıklama yapmalıdırlar: “Birbirimizle anlaşamadığımız konuların olmasının sana olan sevgimizle hiç alakası yok. İkimiz de seni her zaman çok seviyoruz.”
Boşanma sürecinde çocukların aklındaki sorular
Kararın açıklanmasının ardından çocuklar, bu kararın onları etkileyeceği kısmını merak ederler. “Şimdi ne olacak?, Kim gidecek?, Kim kalacak?, Giden ile nasıl görüşülecek?, Beni okuldan kim alacak?, Doğum günü partimde kimler olacak?, Aynı okulda mı okuyacağım?, Arkadaşlarımı görebilecek miyim? …” Bu sorulara doğru ve hızlı yanıt vermek, çocukların gerçek ve haklı beklentiler geliştirmesine yardımcı olacaktır. Bu sebeple yanıtların önceden düşünülmüş olması önemlidir. Yanıtlarınız çocuğa bir dayatma şeklinde olmamalıdır, mümkün olan noktalarda onun isteğine de bırakılacağı belirtilebilir.
Boşanma Sonrasında:
Bebeklik dönemi; ebeveynlerin çocuklarıyla sağlıklı ve güvenli bağ kurabilmeleri için en sık ziyaret gerektiren yaş dönemidir. Anne baba, yeterince sevgi ve ilgiyle bakım verebilmelidir. Okul öncesi dönemde çocuklar kendilerini ifade edebilir, duygularını tarif edebilirler. Kendi benliklerine ilişkin bilgileri öğrenirler. Bu süreçte yine anne-babaya sıklıkla ihtiyaç duyulacaktır. Toplumsallaşmaya başladıkları bu yıllarda, duygu ve davranış düzenlemesi için iki ebeveyne de büyük görevler düşer. Bu sebeple görüşme sıklığı ve kalitesi, çocuk özelinde de olsa anne-baba arası iletişimin niteliği, çocuğun gelişim özelliklerinin takibi önemlidir. Çocukların ayrılıkla ilgili kendilerini suçladıkları görülebilir, “Yaramazlık yapmasaydım, ayrılmazlardı” gibi bir kanıya sahip olmasını engellemek gereklidir. Çünkü boşanma hiçbir zaman çocukların suçu olamaz. Okul çağı çocukları yeni sorumluluklar edinir. Okul, ders, sınav gibi kavramlar git gide önem kazanır. Her iki ebeveynin çocuklarının sorumlulukları, bilgi ve başarıları hakkında bilgi sahibi olmaları gerekir. Ödevlerin ya da yapılacak çalışmaların her iki ebeveynle de yapılıyor olması önemlidir. Evden ayrılan ebeveynle kalınan yerde de bir çalışma ortamı hazırlanması gerekir, pek tabi oyun ortamı da. Ergenlik dönemindeki çocukların, birey olmak, özgür olmak, kendi başına rahat hareket edebilmek vb. ihtiyaçları belirir. Görüşmeler seyrekleşebilse de, her iki ebeveynin denetimlerinin sürmesi, açık iletişimde bulunulması, davranışlarının olası olumlu ya da olumsuz sonuçlarının paylaşılabilmesi önemlidir.
Son tahlilde, ebeveynler bir ya da ayrı da olsalar, çocukları sağlıklı yetiştirebilmek için almak zorunda oldukları sorumluluklar vardır. Eş olamamak bu sorumluklardan vazgeçilebileceği anlamına gelmemektedir. Elbette yeni düzene alışırken yetişkinler de zorlanacaklardır. Bu zorlukları aşabilmek için kendilerine vakit ayırabilmeleri önemlidir.
Anne ve baba rollerini birbirini tamamlayıcıdır. Çocukların (aynı evde olmasalar da) her daim yanlarına olan, onları koruyan kollayan, sevgi ve şefkatle yaklaşan ebeveynlerinin olduğunu bilmeye hakları vardır.
Ayrıntılı Bilgi için: Medical Park Gebze Hastanesi Kurumsal İletişim Müdürü Çiğdem Görkey Şenüçler 0530 174 21 15 / cigdem.senucler@medicalpark.com.tr
