CEMİL MERİÇ BU ÜLKENiN SAHİBİDiR
Geçen hafta iki gönül adamı Cahit ZARİFOĞLU ve Abdurrahim KARAKOÇ'un ölüm münasebetiyle birincisini yazdığım BİR ŞAİR BİR ŞİİR BİR HİKAYE adlı köşe yazımın bu haftaki konuğu yine bir gönül adamı olan Şair, Yazar, Düşünür ve Çevirmen olan Hüseyin Cemil MERİÇ.
13 Haziran 1987. günü aramızdan ayrılan Hüseyin Cemil MERİÇ'i ölümünün 34. Yıldönümü nedeniyle bir kez daha anmak, hatırlamak ve yad etmek istedim.Peki bilenlere sözüm yok ama bilmeyen ve merak edenler için Hüseyin Cemil MERİÇ kimdir. Isterseniz bir hatırlayalım.
12 Aralık 1916, Reyhanlı HATAY'da dünyaya gelen Hüseyin Cemil MERİÇ 13 Haziran 1987, İstanbul'da vefat etmiştir. Türk yazar, çevirmen ve düşünür. Olan Meriç Başta dil, tarih, edebiyat, felsefe ve sosyoloji olmak üzere sosyal bilimlerin birçok alanında araştırma yapmış ve yazılar kaleme almış bir düşünce adamıdır..
Isterseniz gelin birde hayatından geniş bir şekilde bahsedelim. Çünkü Cemil MERİÇ üç beş kelimeyle anlatılmaz. Edebiyatın ve düşüncenin filozofu olan Meriç Türkçenin ilerlemesindeki kilometre taşlarından biridir.
BIR DÜNYANIN EŞİĞİNDE'N KÜLTÜRDEN İRFAN'A
Cemil Meriç, 12 Aralık 1916 tarihinde, Reyhanlı, Hatay'da dünyaya geldi.
Balkan Savaşları sırasında Dimetoka'dan göçmüş bir ailenin çocuğu olan Meriç'in Babası, Dimetoka'da hakimlik yapan Mahmut Niyazi Bey, annesi ise Zeynep Ziynet Hanım'dır. Yedi yaşına kadar Antakya'da yaşayan Cemil Meriç, babasının memuriyetten ayrılması üzerine ailesi ile birlikte Reyhanlı'ya döner.
İlk ve orta dereceli öğrenimini Hatay'da tamamlamasının ardından İstanbul'da bulunan Pertevniyal Lisesi'ni yazılır. Meriç, bu sırada Nazım Hikmet ve Kerim Sadi başta olmak üzere dönemin solcu aydınlarıyla tanışır. Bu okulu bitirmesinin ardından İstanbul Üniversitesi'nde Felsefe eğitimine başlar.
Geçim sıkıntısı nedeniyle 1937'de İskenderun'a geri dönen Meriç ailesi .
Cemil Meriç iskenderun'da bir süre öğretmenlik ve Tercüme Kalemi'nde reislik görevlerinde bulunur
Türk Hava Kurumu'nda sekreterlik, belediyede kâtiplik gibi geçici işlerde çalışan Meriç, 1939 Nisan ayında Hatay hükümetini devirmek iddiasıyla tutuklanıp Antakya'ya götürülür.
Ve idam talebiyle yargılanır.
iki ay sonra beraat eden Meriç 1940 yılında tekrar okumaya dönerek İstanbul Üniversitesi Fransız Dili ve Edebiyatı bölümünü bitirir.
1942-1945 yılları arasında Elazığ'da, 1952-1954 yılları arasında ise İstanbul'da Fransızca öğretmenliği görevinde bulunur.
1940'ta İstanbul Üniversitesi Yabancı Diller Yüksekokulu'na burslu olarak kabul edilen Meriç iki yıl bu kurumda öğrenim görür. 1941'den başlayarak İNSAN YÜCEL, GÜN, AYIN BİBLİYOGRAFYASI dergilerinde yazıları yayımlamaya başlar.
1983'te eşi Fevziye Hanım'ı kaybeden Meriç, aynı yıl Ağustos ayında beyin kanaması geçirerek sol tarafına felç iner. Sağlığında basılan son eserleri Işık Doğudan Gelir (1984) yılında Kültürden İrfana ise (1985) yılında basılır.
13 Haziran 1987'de hayatını kaybeden bu ülkenin sahibi Hüseyin Cemil MERİÇ'i ölümünün 34. Yıldönümü seni devriye si sebebi ile bir kez daha anıp Allahtan rahmet diliyorum.
Türk Edebiyatının başı sağolsun. Ebedi istirahatı Karacaahmet Mezarlığı'ndadır.
Ölümünden sonra kıymeti anlaşılan MERİÇ için
2004 yılında Üsküdar Belediyesi açtığı kültür merkezine, 2012 yılında Hatay ili ise il kütüphanesine Hüseyin Cemil MERİÇ'in adını verilmişlerdir.
Hatay'ın Reyhanlı ilçesinde doğduğu ev ise müzeye dönüştürülmüştür. 2013'te İzmir'de bir ortaokulun ismi ise yine Cemil Meriç olarak verildi.
BAŞLICA ESERLERİ
İNCELEME
-Hint Edebiyatı (1964),
-Saint Simon
İlk -Sosyolog, İlk Sosyalist (1967),
-Bir Dünyanın Eşiğinde (1976),
-Işık Doğudan Gelir (1984),
-Kültürden İrfana (1985)
DENEME
-Mağaradakiler (1978),
-Bu Ülke (1974, 1985)
-Umrandan Uygarlığa (1974)
GÜNLÜK
-Jurnal I (1992)
-Jurnal II (1994)
DİĞER KİTAPLARI
-Kırk Ambar (1980),
-Bir Facianın Hikayesi (1981),
-Sosyoloji Notları ve -Konferanslar (1993)
ÖDÜLLERİ
1974- Türkiye Millî Kültür Vakfı ödülü
1983- Türkiye Millî Kültür Vakfı ödülü, Ankara Yazarlar Birliği Derneği'nin Yılın Yazarı ödülü
1981- Türkiye Yazarlar Birliği Yılın Fikir Eserleri ödülü
Edebiyatla ve şiirle Kalın
HÜSEYİN MERT